Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ ), είναι η πιο συνήθης, μη τραυματική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, το οποίο απαρτίζεται από τον εγκέφαλο και τo νωτιαίο μυελό. Η ΣΚΠ δεν είναι άμεσα κληρονομική, ωστόσο η γενετική ευπάθεια παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας προσβάλει γυναίκες (60% των περιπτώσεων) πιο συχνά απ’ ότι άντρες και συναντάται πιο συχνά σε άτομα που έχουν μεγαλώσει σε χώρες που είναι μακριά από τον Ισημερινό. Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι έχουν προδιάθεση για την αρρώστια αυτή εξαιτίας γενετικών παραγόντων. Η ασθένεια αυτή εμφανίζεται συνήθως σε ηλικία 20 – 40 ετών. Εκτιμάται ότι προσβάλλει περισσότερο από 1.1 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως.
Η ΣΚΠ εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται και καταστρέφει τη μυελίνη, το προστατευτικό περίβλημα των νευρικών ινών. Εκατομμύρια νευρικών ινών μπορεί να προσβληθούν και οι ουλές που σχηματίζονται αφού σταματήσει η φλεγμονή είναι γνωστές ως «σκλήρυνση» και αναφέρονται πολλές φορές ως “πλάκες” ή “εστίες”. Η ΣΚΠ είναι μια χρόνια πάθηση, η οποία συνήθως εκδηλώνεται με διαλείπουσες εξάρσεις.
Στην σκλήρυνση κατά πλάκας δεν ξέρουμε την ακριβή αιτία, ξέρουμε όμως ότι είναι μια ανοσολογική αντίδραση που παράγεται από το ίδιο το ανοσοποιητικό του ασθενούς ξεκινώντας από τα Τ-λεμφοκύτταρα μέσα στο αίμα.
Τελευταίες έρευνες κατέδειξαν ότι η διαδικασία εξέλιξης μέσω του τρόπου που αναφέραμε μπορεί να είναι μέσα σε λεπτά, ώρες, μέρες ή εβδομάδες.
Συμπτώματα
Τα πιο κοινά συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι:
- Διπλωπία ή θόλωση όρασης
- Αδυναμία ή ανικανότητα ενός ή και των δύο άκρων
- Αλλαγή στην αίσθηση των χεριών ή των ποδιών όπως π.χ μούδιασμα
- Ζάλη ή αστάθεια
- Ακράτεια κοπράνων
- Διαταραχές της ούρηση. Οι διαταραχές της ούρησης εξαρτώνται από ποιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης έχει προσβληθεί από τη νόσο.
- σπαστική πάρεση κυρίως των κάτω άκρων
- εύκολη κόπωση
- ψυχικές διαταραχές
- υπαισθησία
- σπαστικό αταξικό βάδισμα
Κύριος στόχος του Φυσικοθεραπευτή, είναι η μείωση της σπαστικότητας και του πόνου, προσπάθεια σταθεροποίησης της κινητικότητας και της ισορροπίας, με αποτέλεσμα η καθημερινές δραστηριότητες των ασθενών να γίνονται πιο εύκολες.
Όλοι οι ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, ανεξάρτητα από το βαθμό ανικανότητας, έχουν κάποιες δυνατότητες και μπορούν να ωφεληθούν από την άσκηση, αρκεί να το πιστέψουν και να το επιδιώξουν.
Η άσκηση λοιπόν μπορεί να:
- βοηθήσει στην διατήρηση της μέγιστης κατά περίπτωση ανεξαρτησίας
- κρατήσει του μυς ισχυρούς και να δυναμώσει εκείνους που έχουν ατροφήσει
- διατηρήσει το εύρος κίνησης των αρθρώσεων και να μειώσει τον κίνδυνο βραχύνσεων και παραμορφώσεων
- βοηθήσει στη βελτίωση της ισορροπίας και του συντονισμού
- βοηθήσει τη μείωση της σπαστικότητας
- μειώσει τον κίνδυνο κατακλίσεων
Ο φυσικοθεραπευτής αξιολογώντας τον ασθενή, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την πορεία της νόσου, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά μ’ ένα εξατομικευμένο και σε μακροχρόνια βάση πρόγραμμα αποκατάστασης. Η εκμάθηση και η καθημερινή επανάληψη των ασκήσεων, αποτελούν τα βασικότερα σημεία για την αποτελεσματικότητα του θεραπευτικού προγράμματος. Η εκάστοτε επιλογή φυσιοθεραπευτικής παρέμβασης, πρέπει να γίνεται μετά από λεπτομερή αξιολόγηση και με βασικό γνώμονα το ότι κάθε άτομο είναι ξεχωριστό και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.