ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ
Η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (Ο.Μ.Σ.Σ.) αποτελεί το σπουδαιότερο τμήμα αυτής, γιατί αφ’ενός δέχεται το βάρος του κορμού, αφ’ετέρου είναι η έδρα στην οποία παρουσιάζονται οι μεγάλες κινήσεις αυτού. Η οσφυo-ισχιαλγία (ΟΙ) είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία για την οποία οι ασθενείς καταφεύγουν στον γιατρό, ενώ ευθύνεται για το 15% περίπου των αναρρωτικών αδειών ετησίως. Όμως, παρά τη συχνότητα της, στο 85% των περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται σαφές υποκείμενο αίτιο. Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται ότι η περιοχή αυτή του σώματος συμπεριλαμβάνει δομικά στοιχεία από διάφορους ιστούς
(α) μυοσκελετικό = μυς, σύνδεσμοι, αρθρώσεις, μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, οστά και
(β) νευρικό = μήνιγγα, νευρικές ρίζες, νευρικά πλέγματα, νωτιαία νεύρα
Μπορεί γι’ αυτά να ευθύνονται:
- Διάσταση στους μαλακούς ιστούς (μύες-τένοντες- σύνδεσμοι). Όλοι οι μύες, οι σύνδεσμοι και οι σπονδυλικές αρθρώσεις μπορούν να τραυματιστούν αν η σπονδυλική στήλη υποστεί απότομες ή παρατεταμένες τάσεις ή πιέσεις.
- Ένα ξαφνικό τίναγμα, μια ασυντόνιστη κίνηση ή λανθασμένος τρόπος σηκώματος κάποιου βάρους μπορούν να προκαλέσουν οξύ τραυματισμό της μέσης.
- Επίσης η κακή στάση του σώματος και οι αδύνατοι (αγύμναστοι) μύες της Σ.Σ., μπορεί να είναι η αιτία της οσφυαλγίας εξαιτίας της μη κανονικής πίεσης που υφίστανται οι σύνδεσμοι που στηρίζουν τους σπονδύλους.
- Η εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Οι δακτύλιοι των ανθεκτικών ινών του δίσκου σιγά-σιγά φθείρονται και αδυνατίζουν με αποτέλεσμα ο δίσκος να γίνεται πιο λεπτός, κυρίως στην περιφέρειά του.
- Μπορεί ακόμα να δημιουργηθεί μια επιμήκης σχισμή από το κέντρο του δίσκου προς τα πίσω και μέσα απ’ αυτή το μαλακό περιεχόμενο του πυρήνα να βγει προς τα πίσω και να πιέζει κάποιο νεύρο με αποτέλεσμα να προκαλεί έντονο πόνο.
- Αρθρίτιδα. Όπως όλες οι αρθρώσεις στο σώμα και οι σπονδυλικές αρθρώσεις μπορεί να προσβληθούν από αρθρίτιδα (πιο συχνά οστεοαρθρίτιδα). Μαζί με την καταστροφή του χόνδρου των αρθρώσεων και την φλεγμονή της άρθρωσης, δημιουργούνται οστικές προεξοχές (οστεόφυτα ή άλατα), στα μέρη που ο δίσκος συνδέεται με τον σπόνδυλο. Ο συνδυασμός αυτής της φθοράς του δίσκου και της οστεοαρθρίτιδας των σπονδυλικών αρθρώσεων αποκαλείται συνήθως αυχενική ή οσφυϊκή σπονδυλοαρθροπάθεια.
- Ισχιαλγία. Είναι πόνος στη διαδρομή του ισχιακού νεύρου. Το νεύρο αυτό βγαίνει ανάμεσα από τους δύο τελευταίους σπονδύλους και διαμέσου του γλουτού, του μηρού και της κνήμης φτάνει μέχρι τα δάκτυλα του ποδιού. Αν ερεθιστεί η Σ.Σ. από κάποιο προεξέχοντα δίσκο (δισκοκήλη-δισκοπάθεια) ή μια φλογισμένη άρθρωση, προκαλείται έντονος πόνος που μπορεί να φτάσει μέχρι τα δάκτυλα.
- Οστεοπόρωση. Η ελάττωση της οστικής μάζας στους σπονδύλους, τους κάνει αδύνατους και εύθρυπτους με αποτέλεσμα με μια μικρή αιτία να σπάζουν (να καθιζάνουν), προκαλώντας έντονο πόνο. Αυτή είναι η πιο συχνή αιτία πόνου στη Σ.Σ. στα ηλικιωμένα άτομα (άνω των 60 ετών).
- Συναισθηματικό (ψυχικό) στρες. Ο αυξημένος μυϊκός σπασμός στους μυς της Σ.Σ. αυξάνει ένα πρόβλημα της μέσης που προϋπάρχει. Παρατεταμένος μυϊκός σπασμός καταλήγει σε μυϊκές ανισορροπίες και ανόμοια κατανομή των πιέσεων της Σ.Σ. Ο πόνος μπορεί να γίνει χρήσιμος οδηγός για την αναγνώριση της μεγάλης πίεσης που δέχονται οι διάφορες δομές της Σ.Σ. Αλλάζοντας τις συνήθειες σας μπορείτε να μειώσετε την πίεση στη μέση και σταδιακά να βελτιώσετε την λειτουργία της, ώστε να εργάζεστε πιο αποτελεσματικά και με λιγότερο πόνο.
- Πόνος στις ιερολαγόνιες αρθρώσεις. Δεν προκαλούν πόνο μόνον στην περιοχή της μέσης, αλλά αυτός μπορεί να ακτινοβολεί στην βουβωνική χώρα και την περιοχή του μηρού.Δεν υπάρχει ακριβής αιτιολογία για την πρόκληση του πόνου, εκτιμάται ότι προκαλείται από την υπερφόρτωση των συνδέσμων της περιοχής αλλά και από τη επιβάρυνση στην ένωση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης με την λεκάνη, κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων όπου τα φορτία μεταφέρονται μεταξύ του κορμού και των κάτω άκρων. Άλλος επιβαρυντικός παράγοντας είναι η μειωμένη λειτουργικότητα των σταθεροποιητικών μυών της περιοχής, ιδιαίτερα στις γυναίκες μετά τον τοκετό, όπου υπάρχει μια πρόσθια κλίση της λεκάνης, ώστε να διευκολυνθεί ο τοκετός.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι όσοι υποφέρουν από πόνο στη μέση, δεν μπορούν να υπολογίζουν μόνο στην ακινητοποίηση στο κρεβάτι για να ξεπεραστεί το πρόβλημα. Παράλληλα με τη βελτίωση της λειτουργικής ικανότητας του ο ασθενείς, πρέπει να ψάχνουν και άλλους τρόπους αντιμετώπισης του πόνου, όπως η Φυσιοθεραπεία. Μια τέτοια θεραπευτική προσέγγιση είναι η τεχνική «Manual Therapy» ή «Θεραπεία με ήπιους χειρισμούς».
Η τεχνική “Manual Therapy”, είναι η θεραπευτική προσέγγιση όπου ο θεραπευτής με την χρησιμοποίηση των χεριών του προσπαθεί να εντοπίσει, να αναγνωρίσει και τελικά χρησιμοποιώντας ήπιους χειρισμούς να αποκαταστήσει τις πάσχουσες περιοχές του σώματος που υπολειτουργούν.
ΟΞΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΧΙΑΛΓΙΑ
Το ισχιακό Ν. είναι ένα από τα μεγαλύτερα νεύρα του ανθρωπίνου σώματος, που σχηματίζεται από σύμπλεγμα μικρότερων. Ξεκινάει από την κατώτερη μοίρα της σπονδυλικής στήλης την οσφυϊκή, περνάει πίσω από την άρθρωση του ισχίου, συνεχίζει στον γοφό μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών. Ο πόνος που γίνεται αντιληπτός στην πορεία αυτού του νεύρου ονομάζεται Ισχιαλγία, ανάλογα με την διάρκεια του μπορεί να χαρακτηριστεί σαν <οξεία – διάρκεια μικρότερη από έναν μήνα> ή <χρόνια – πόνος που συνεχίζεται τρεις μήνες μετά από αρχική του εμφάνιση>.
Βασική αιτία είναι η φλεγμονή του νεύρου με αποτέλεσμα την ευαισθητοποίηση του, κυρίως λόγω κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου (Κ.Μ.Δ.) ή σπονδυλικής στένωσης σαν αποτέλεσμα οστεοαρθρίτιδας της σπονδυλικής στήλης (Σ.Σ.). Η ισχιαλγία είναι το σύμπτωμα που γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή.